Volg de Tour de France, deel 1

Ooit werd ik door Jan Raas, de bekende Nederlandse wielrenner en ploegleider, om juridische hulp gevraagd bij het opstellen van een aantal contracten. Als beloning mocht ik mee, in de ploegleidersauto, de Ronde van Vlaanderen volgen. Dat was al een fascinerende ervaring. Een jaar later volgde de Tour de France. Vier etappes meeleven naast de ploegleider en alles meemaken, mooie zeges, valpartijen, lekke banden, kansloze ontsnappingen, prachtige solo’s, gemiste bevoorrading, vloekende renners, al dan niet opzettelijke aanrijdinkjes, dramatische opgaves, uren voor de bezemwagen uit rijden en net niet op tijd finishen.

Een kakafonie van geluid, want in zo’n ploegleidersauto staat de hele etappe lang Radio Tour aan, de verbinding met de tweede ploeg-auto, de wedstrijd jury, de Franse TV , radio Tour de France, telefoonverbindingen met verzorgers en mecaniciens onderweg langs de route, en later ook nog “de oortjes”.  En altijd de geur van massageolie en benzine, verbrand rubber en van koffie, liters koffie.

De allereerste Tour de France, ofwel La Grande Boucle (= de grote lus om Frankrijk),  startte op 1 juli 1903 bij de herberg Au Reveil Matin in het gehucht Montgeron, net ten zuiden van Parijs. In die eerste Tour werden 6 etappes gereden van gemiddeld 400 km lang. Bij een gemiddelde snelheid (destijds!) van 25 km per uur betekende dat zo’n 16 uur op de fiets, iedere etappe! De start was dan ook doorgaans om 04.00 uur ’s nachts.

Tour de France 2022
De eerste keer dat de Tour buiten Frankrijk startte was in 1954, en wel in Amsterdam. Dat was een beloning voor het goede presteren van de Nederlandse ploeg in de jaren voordien met onder meer Wim van Est, Woutje Wagtmans, Jan Nolten en andere. Ook dit jaar start de Tour buiten Frankrijk, en wel in de Deense hoofdstad Kopenhagen. De eerste etappe is een korte tijdrit over 13 km, interessant om tijdens deze etappe te zien hoe de favoriete wielrenners er dan voor staan.

De twee volgende etappes zouden wel eens een massasprint kunnen opleveren, waarbij met belangstelling wordt uitgekeken naar het duel tussen de Nederlanders Dylan Groenewegen en Fabio Jakobsen. Altijd een spectaculair schouwspel zo’n sprint, maar helaas (te) vaak ontsierd door valpartijen. Overigens aandacht in etappe 2 voor de passage van de brug over de Grote Belt. De hangbrug (onderdeel van de totale brug van 18 km lengte) heeft een overspanning van 1624 meter,  met een hoogte van het wegdek van 57 m boven het water: als het daar slechts een beetje waait….

Dag 4 is een rust-/reisdag: de hele karavaan vliegt dan naar Noord-Frankrijk waar op dinsdag 5 juli de vierde etappe wordt verreden van Duinkerken naar Calais.

De route is aandachtspunt nummer één. In de oertijd van de Tour (1903) was het aantal geasfalteerde wegen in Frankrijk zeer beperkt. Het parcours van de Tour ging dan ook grotendeels over slechts gedeeltelijk verharde, soms geheel onverharde wegen. De verharding bestond meestal uit keien (kasseien) of aangestampt grind. Tegenwoordig gaat de route over meestentijds geasfalteerde wegen. Maar als het zo uitkomt wordt gekozen voor een lastiger ondergrond, kasseien, grind of gravel: dat hoort ook bij de uitdaging van de wedstrijd.

Een voorbeeld van een hoge moeilijkheidsgraad biedt etappe 5, van Lille naar Arenberg. Het traject van deze etappe voert over de kasseien, bekend uit de wielerklassieker Parijs-Roubaix, spektakel verzekerd. Schots en scheef liggen ze daar, vol gaten en spleten, spekglad als het regent, een en al stof en rondwervelend gruis bij droogte, ademnood voor de renners.

Na een kort uitstapje naar België (etappe 6) volgt de eerste echte bergrit met een uitstapje in de Vogezen, aankomst op de steile bijna 1200 meter hoge La Planche des Belles Filles, waarvan de laatste kilometer ongeplaveid is bij een stijgingspercentage van meer dan 15%. De laatste 100 meter zijn wel geasfalteerd omdat het stijgingspercentage daar liefst 24% bedraagt en de dunne fietsbandjes anders gewoon wegslippen.

Aandachtspunt nummer twee is iedere dag het weer, la météo. Uitgangspunt daarbij is dat de wedstrijd altijd door gaat, of het nu sneeuwt (in de bergen), hagelt, stortregent, of de temperatuur richting het vriespunt gaat of juist de 40 graden nadert, niets kan de Tour stoppen behalve als het extreem gevaarlijk wordt voor de renners. Om die reden is een enkele keer een etappe ingekort of het parcours gewijzigd, maar dat zijn uitzonderingen. 

Niet te vergeten de factor ‘wind’. Langs de kust maar ook op open vlaktes in het binnenland kan een stevige wind, mits die uit de goede hoek komt, ervoor zorgen dat een peloton op een lang lint wordt getrokken. Er ontstaan dan gaten die niet eenvoudig dicht te rijden zijn, de zogenaamde waaiers, die vaak een spectaculair wedstrijdverloop garanderen.

Ben je benieuwd hoe dit verder gaat? Op 7 juli publiceren wij deel 2.